50 jaar geleden

Vorig jaar was het 50 jaar geleden dat de Mods en de Rockers met elkaar op de vuist gingen in de Battle of Brighton. In het Paasweekend van 1964 werd heel Groot-Brittannië zich bewust van de stammenstrijd tussen de scooter- en de motorrijders. Twee nieuwe woorden werd geïntroduceerd in de dagelijkse gesprekken: Mods en Rockers. De problemen ontstonden plotseling op Eerste Paasdag toen naar schatting 1000 tieners van beide sexen alsveen dolle tekeer gingen in Clacton-on-Sea, ongeveer 100 km ten noord-oosten van Londen. Zij sloegen in op toeschouwers, vochten met de politie en maakten ruzie met elkaar. Weegtoestellen en verrekijkers werden in zee gegooid en er werd gezegd dat een man van middelbare leeftijd van een 6m hoge borstwering werd afgeduwd. Er werden bijna 100 arrestaties verricht waarbij de jongelui werden beschuldigd van dronkenschap, het veroorzaken van ongeregeldheden en het beledigen van een politie-agent. Op maandag gingen de ongeregeldheden verder waarbij de pers schreef over oproer door “Wild Ones” en “Leather-Jackets” die op motoren en scooters naar de stad waren gekomen. Sommige zeiden dat zij protesteerden tegen het ontbreken van amusement en attracties in de stad en één van de arrestanten zei dat hij leed aan de gevolgen van te veel paarse pilletjes (pillen om benauwdheid te voorkomen). In één nacht werd “Clacton” een woord dat het Britse afgrijzen over de toestand in het land samenvatte. Vergelijkbare ongeregeldheden deden zich voor in de grotere badplaats Margate, aan de kust van Kent en op gelijke afstand van de hoofdstad. De plaatselijke bevolking en de dagjesmensen keken met ontzetting toe hoe ruiten en verlichtingsornamenten werden vernield of hoe stalletjes met ansichtkaarten en ijscokraampjes omver werden gegooid. Er ontstond een gevecht bij de ingang van het Dreamland amusementpark. In diverse verslagen van de gewelddadigheden werd gesproken over twee rivaliserende groepen met een verschillende kledingstijl. De menigte, die voornamelijk uit scooterrijders bestond, noemde zichzelf Mods terwijl de lokale pers de motorrijders beschreef als behorende toe een Londense club die de Rockers heette.

Wild ones gaan tekeer

Slechts een paar dagen later maakte een groep, die duidelijk bij het Rocker-kamp hoorde, ruzie bij de Empire Pool ball-room in Wembley, niet ver van het Ace Cafe. Daar werd een concert georganiseerd door het TV muziekprogramma Ready Steady Go, in samenwerking met een nationale liefdadigheidsactie. RSG bracht de nieuwste trends in muziek ten gehore en Cathy McGowan, één van de jonge presentatrices, stond bekend als de Queen of the Mods. Ongeveer 8000 bezoekers waren gekomen om de topgroepen uit die tijd zoals The Rolling Stones, The Searchers en The Merseybeats te zien optreden. Een groep motorrijders reed op een bedreigende wijze door de menigte tot de politie arriveerde en bijna 30 tieners arresteerde op beschuldiging van het veroorzaken van versperringen en beledigend gedrag. Het draaide er op uit dat de ongeregeldheden tijdens het Paasweekend de opmaak waren naar een tumultueus Pinksterweekend, half mei. Serieuze onrusten braken uit in Brighton, Margate, Bournemouth en andere badplaatsen, terwijl grote groepen Mods slaags raakten met Rockers, die in de minderheid waren, op Londense kermissen in Hampstead Heath en Wanstead Flats. Volgens enkele verslagen ontstonden de problemen in Margate bij het buffet van treinstation waarbij een startpistool werd afgevuurd. Lily Stott, de manager vertelde aan een verslaggever: “De jongen die het in gang zette zag er goed uit en was netjes gekleed, je zou niet hebben gedacht dat hij zo’n onbeschoft iemand is. Ik denk dat hij het deed om indruk te maken op de meisjes.” Volgens andere verslagen ontbrandde de ongeregeldheden toen 80 tot 100 Mods uit Highbury, Londen-noord, decoratieve verlichtingselementen stuk gooiden aan het strand bij Cliftonville Lido. De Daily Mirror kwam met de kop WILD ONES GAAN TEKEER IN MARGATE en liet twee meisjes zien, die op de grond lagen te vechten. De een zei dat ze een Mod was en de ander dat zij een Rocker was. Op de vraag waarom zij aan het vechten waren antwoordde de 18 jarige Modmeid uit Ealing: “Het geeft je een kick, het is opwindend. Het geeft je een vreemd gevoel en je wilt dat de jongens ermee doorgaan. Je vergeet dat je gewond kunt raken, je hebt overal maling aan.” Een ander zei: “Je moet al die vervelende tijd, die je komende week besteedt aan werken, compenseren.” De Battle of Brighton, zoals het in de krantenkoppen werd genoemd, was een zondag vol geweld die begon toen een groep scooterrijders een café in een buitenwijk aanviel. Zij gooiden het meubilair omver, vernielden borden en stalen geld uit een collectebus van het Blind Babies Fund. Op Tweede Pinksterdag, toen meer Rockers kwamen opdagen en circa 3000 Mods aanwezig waren, werd 12 uur lang gevochten op het drukke strand bij de pier. Vechtend en heen en weer rennend, gooiden de jongeren met stenen en ander projectielen en joegen gezinnen, die met de kinderen een dagje uit waren, angst aan. Zij riepen hun kinderen bij elkaar en zochten een veilig heenkomen. Veel tieners die uit nieuwsgierigheid kwamen kijken, raakten betrokken bij de vechtpartijen. De vele incidenten, zoals Mods die vuilnis gooiden over passerende motorrijders en Rockers die hun prooi plotselinge aanvielen met van siernagels voorziene riemen, onderstreepten de opvatting dat het vooral een strijd was tussen twee rivaliserende groepen, hetgeen de verslaggeving voor de journalisten vereenvoudigde. Een grote foto op de eerste pagina van de Daily Mirror op dinsdag, toonde een jonge man in typische Mod- kledij die duidelijk een andere jongere schopte die met zijn gezicht naar de grond op het strand lag. Een kleinere foto liet het bloed zien op het hoofd van het slachtoffer. De volgende dag publiceerde de Mirror het verhaal van de gewonde jongen die John Wills bleek te heten en een scholier uit Twickenham was. Hij was naar Brighton gegaan om in het weekend op het strand te kamperen. ”Ik ben geen rocker.” zei hij. “Ik droeg geen leren jack en ik heb geen motor. Het leek er op dat zij iedereen te grazen namen die niet gekleed was zoals zij. Ik werd op mijn hoofd geraakt door een steen en viel op het stand.” Volgens een hedendaagse versie van dit verhaal, was het schoppen in scène gezet door een fotograaf die de ultieme foto van de dag wilde maken. Een andere bekende foto laat Rockers zien die van het zonnige terras van het Brighton Aquarium af springen om te ontsnappen aan salvo van rondvliegende strandstoelen. Blijkbaar waren zij in het nauw gedreven door woedende Mods. De politie stond te wachten aan de voet van een 5m hoge helling om de Rockers meteen op te sluiten in de klaarstaande politiebusjes. Omdat de foto vanuit een hoge positie was genomen, mogelijk vanaf de bovenste verdieping van een toeristenbus, veronderstellen aanhangers van een samenzweringstheorie dat de fotograaf van te voren wist wat er zou gebeuren. Politieversterkingen arriveerden in Brighton maar toen zij werden geconfronteerd met geweld op zo’n grote schaal was alles wat zij konden doen, mensen oppakken en ze beschuldigen van alles wat zij konden bedenken.

Veroordelingen en straffen

De veroordeling was streng: een 20-jarige kreeg een week hechtenis opgelegd voor het tegenhouden van een politieagent en voor wapenbezit in de vorm van twee muntstukken van twee shilling die hij in zijn hand had. Mods op scooters en Rockers op motoren kwamen op maandag aan in Southend maar de onafhankelijke politiemacht van deze stad pochte dat het een confrontatie wist af te wenden door het gebruik van politiepaarden en Landrovers. In Margate kreeg een Mod een bekeuring van £75,- voor het gooien van strandstoelen naar de politie. Toen men hem vroeg of hij tijd nodig had om te betalen antwoordde hij: “Ik schrijf nu een cheque uit.” Het is interessant om te constateren dat de meeste overtreders een baan hadden, vaak bureaufuncties in goed betaalde beroepen. Dr. George Simpson, voorzitter van de rechtbank van Margate, maakte naam met een tirade tegen de zondaars, waarvan uitgebreid verslag werd gedaan. Hij noemde hen uitvaagsel en tuig. “Het is onwaarschijnlijk dat de lucht in deze stad ooit eerder is verontreinigd door hordes van “hooligans” zowel mannen als vrouwen, zoals we dit wekend hebben gezien. Deze langharige, ongekamde, mentaal instabiele, miezerige kleine misdadigers (zaagsel Ceasars) schijnen net als ratten, alleen door het jagen in groepen, moed te verzamelen. Wij zullen misdadigers van deze soort, die geïnfecteerd zijn met dit boosaardige virus, ontmoedigen.” In Brighton stelde het plaatselijk parlementslid Sir William Teeling voor dat Mods en Rockers aan het werk zouden worden gezet, bijvoorbeeld het graven van een kanaaltunnel. Ted Wills, de bedenker van de TV- politieserie Dixon of Dock Green en onlangs in de adelstand verheven, gaf de schuld aan de popmuziek die de jeugd zou opstoken. Het was onvermijdelijk dat er oproepen werden gedaan om lijfstraffen, die in 1948 waren afgeschaft, opnieuw in te voeren. Anderen hadden een meer verzoenend standpunt. De eerwaarde Gordon Savage, bisschop van Southwell, zei dat de problemen een protest waren tegen het mislukken en de verwaarlozing van de oudere generatie. Een opiniestuk in de Daily Mail vroeg: “ Moeten we de jeugd onderzoeken of de maatschappij die hen voortbracht?” terwijl de (conservatieve) minister van Binnenlandse Zaken zei: “De grote meerderheid van onze meisjes en jongens bestaat uit fantastische mensen.” In een naïeve brief aan de Brighton & Hove Argus stelde lezer D. Cohen een simpele oplossing voor tegen vechtpartijen door tieners: het verbieden van winkels die speciale kleding verkopen. Hij of zij schreef:” Als deze soort kleding zoals leren schoenen met hoge hakken enz. voor jongeren niet te koop zou zijn, zou de gekte snel voorbij zijn.”

Door: Ad van Boheemen

Hoewel de Rocker-minderheid tijdens het Pinksterweekend van 1964 het onderspit leek te delven, zouden er, door het hele land, nog meer afrekeningen komen. In Bournemouth pakte een leather-jacket-gang verbijsterde jonge bezoekers uit Berkshire aan, ze sloegen één van hen op zijn hoofd en beweerden dat dit uit wraak was voor Brighton. Rockers vielen Mods aan in Bristol, terwijl slechts geruchten over vechtpartijen vechtende menigten aantrok in Gloucester en Worcester. Een bende Rockers viel een Mod aan in Swindon, een café dat werd bezocht door Mods in Camberley werd aangevallen en een Rockerleger van 50 man sterk marcheerde door het centrum van Sheffield terwijl zij riepen: “Wij haten Mods.” Tijdens de zomer van 1964 bleef de situatie gespannen. In het chique Theems-stadje Henley stonden alle seinen op rood voor een gevreesde invasie tijdens de jaarlijkse Royal Regatta, terwijl leren jacks werden verboden bij een Rolling Stones-optreden in Bridlington. De reacties van de autoriteiten kwamen tot een nieuw hoogtepunt tijdens de Bank Holiday in augustus, toen politietroepen van Northolt Airport in West-Londen, door RAF transportvliegtuigen, werden overgevlogen naar Hastings. Drie dagen van ongeregeldheden in deze badplaats werden met grote koppen in de kranten de BATLE OF HASTINGS genoemd, waarbij men de situatie vergeleek met de inval van de Normandiërs in 1066. In feite zwierven grote groepen jongeren, schijnbaar doelloos, door de stad. Tijdens de zitting van de rechtbank op maandagavond, werden 19 jongeren vastgezet en drie gingen de gevangenis in. Afred Coote, de voorzitter van de rechtbank, die in Woolworths in de menigte was komen vast te zitten, zei: “Het is jammer dat we ze niet kunnen afrossen.”  Het wekt geen verbazing dat de publiciteit de vijandigheden aanjoeg en de jongeren voorzagen van de ingebeelde rechtvaardiging voor schelden en vechten aan het strand, in de straten of in woonwijken. Rockers voelden zich verplicht om op gewelddadige manier op de treeplanken van de scooters te stampen als zij hen passeerden, terwijl groepen hanige Mods het niet konden laten hinderlagen uit te zetten voor afzonderlijke motorrijders. Sommige schoolkinderen voelden zich gedwongen voor de ene of voor de ander groep te kiezen en veel onschuldigen, inclusief neutrale scooter- en motorrijders, kwamen terecht in het kruisvuur. De identiteit van de stammen werd versterkt: de leren jacks van de motorrijders werden versierd met steeds meer siernagels, badges, kettingen en slogans zoals “Rockers,” “Rockers for Ever” en het meer provocerende “Death to Mods.” Scooterrijdende Mods namen een parka als uniform, een lange khaki, winddichte jas met capuchon die ruimschoots voorhanden was in legerdumpwinkels. Op hun hoofd droegen zij een corduroy puntmuts die populair was gemaakt door John Lennon en Bob Dylan of een slappe deukhoed. De Mods gaven de voorkeur aan insignes die gedragen werden door de British Pop Art beweging en avant-garde groepen zoals de Who. Het ging daarbij om de Union Jack en de roundel, het herkenningsteken van de Engelse luchtmacht dat bestaat uit drie concentrische cirkel in de kleuren blauw-wit-rood. De scooters waren versierd met logo’s van populaire kledingmerken zoal Levis en Ben Sherman en met andere stickers. Gedurende de volgende vijf jaar, doofde de oorlog tussen de Mods en de Rockers langzaam uit, maar de gebeurtenissen van 1964 zijn legendarisch geworden. In het spoor van de Pinkster Seaside Battles publiceerde de Daily Mail een luchthartig maar beschouwend artikel met de kop: Are you a Mod or a Rocker? Het was geschreven door Jonathan Routh,een schrijver en TV-presentator die het best bekend was als de grappenmaker met het uitgestreken gezicht van het populaire TV-programma Candid Camera. Rough suggereerde dat een belangrijk verschil tussen de twee groepen het feit was dat de Rockers geïnteresseerd waren in het functioneren van dingen. Dat was de reden waarom zij zoveel tijd besteedden aan het onderhoud van hun motoren. De Mods daarentegen waren meer geïnteresseerd in decoratie, vandaar dat zij hun scooters versierden met lampen en spiegels. Hij portretteerde de Rockers als van nature agressief, afkerig van veranderingen en in principe conservatief terwijl de Mods blij waren met voortdurende veranderingen en de laatste mode volgden. Maar Routh (of een hulpredacteur die een balans probeerde te vinden) concludeerde: “De een is niet per definitie beter dan de ander.” Zelfs de paus deed zijn zegje over de Britse tieners. Half augustus 1964 sprak paus Paulus VI over “De bedroefde gezichten van de Teddy Boys, Mods en Rockers” toen hij de Italian Rover Scouts toesprak tijdens hun zomerkamp. Het gebruik van drugs was een onderdeel van de Mod-cultuur, vooral in centraal Londen. De populairste markt kochten of op voorschrift kregen van een laconieke of onverantwoordelijke dokter. “Uppers” zoals Benzedrine (bennies) en Dexamphetamine (Dexedrin of dexies) of Preludin (pillen om af te vallen) werden gebruikt om wakker te blijven tijdens bezoeken aan nachtclubs of tijdens weekendlange uitstapjes. Drynamil tabletten, die Purple Hearts werden genoemd en voorgeschreven werden om benauwdheid te voorkomen, waren ook populair om gevoelens van blijdschap, energie en zelfvertrouwen op te wekken. Als het tijd werd om rustig aan te doen en te gaan slapen, slikten notoire pillenslikkers slaappillen. In grote doses konden die dodelijk zijn.

Overgenomen uit: Ace Times, vertaling: Ad van Bohemen